Z dniem 01.01.2016 r. zmianie uległy przepisy normujące sposób naliczania odsetek ustawowych i maksymalnych.
Stare regulacje
Przypomnijmy, że dotychczas, ustawa normowała jedynie odsetki maksymalne, które wynosiły czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP. Natomiast wysokość odsetek za opóźnienie, ustalał Minister Finansów w drodze rozporządzenia. Ostatnio obowiązujące rozporządzenie, ustanawiało wysokość odsetek ustawowych na poziomie 8 %. Natomiast, odsetki maksymalne równe były 10 %.
Dwa rodzaje odsetek
Nowe przepisy w sposób wyraźny rozróżniają odsetki ustawowe i odsetki ustawowe za opóźnienie. Pierwsze z określeń dotyczy odsetek kapitałowych, wynikających z czynności prawnych, a więc odsetek należnych za korzystanie z cudzego kapitału.
Drugie z określeń dotyczy odsetek, które należą się w związku z niespełnieniem przez dłużnika świadczenia pieniężnego w terminie.
Odsetki kapitałowe – niższe
Odsetki ustawowe (kapitałowe), w braku innego postanowienia umownego, od 01.01.2016 r. ustala się w oparciu o stopę referencyjną NBP. Wysokość tych odsetek odpowiadać będzie wysokości stopy referencyjnej NBP, powiększonej o 3,5 punktów procentowych.
Maksymalna wysokość odsetek kapitałowych również została uregulowana w nowy sposób. Od początku 2016 r., wynosi ona dwukrotność odsetek ustawowych.
Biorąc pod uwagę obecną wysokość stop procentowych NBP (obecnie stopa referencyjna wynosi 1,5 %), wysokość odsetek kapitałowych kształtuje się następująco:
- odsetki ustawowe kapitałowe – 5%,
- odsetki maksymalne kapitałowe – 10%.
Za opóźnienie trochę więcej
Na nowo zostały również uregulowane odsetki ustawowe za opóźnienie. Przypomnijmy, że odsetki za opóźnienie należą się nawet, jeśli umowa wprost ich nie przewiduje, i nawet wówczas, gdy opóźnienie w płatności jest niezawinione przez dłużnika. Odsetki nalicza się od następnego dnia po terminie płatności.
Nowa treść przepisu 481 kc wskazuje, że i w tym przypadku, jeśli w umowie nie określono wysokości odsetek, wysokość ta uzależniona będzie od wysokości stopy referencyjnej NBP. W tym jednak przypadku, odsetki ustawowe za opóźnienie będą o 5,5 punktów procentowych wyższe, niż stopa referencyjna.
Podobnie, jak w przypadku odsetek kapitałowych , uregulowano kwestię odsetek maksymalnych za opóźnienie w płatności. Wynoszą one obecnie dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie. Jest to maksymalny poziom wysokości odsetek za opóźnienie, jakie strony mogą przewidzieć w umowie.
Biorąc pod uwagę obecną wysokość stop procentowych NBP, wysokość odsetek kapitałowych kształtuje się następująco:
- odsetki ustawowe za opóźnienie – 7 %,
- odsetki maksymalne za opóźnienie – 14 %.
Powyższe oznacza z jednej strony obniżkę odsetek ustawowych o 1 punkt procentowy, ale z drugiej strony znaczące podwyższenie odsetek maksymalnych za opóźnienie (o 4 punkty procentowe)
W transakcjach handlowych inaczej
Odrębnie uregulowano wysokość odsetek za opóźnienie dla transakcji handlowych (czyli przede wszystkim tych dokonywanych między przedsiębiorcami). Odsetki te równe będą sumie stopy referencyjnej NBP i 8 punktów procentowych. Zatem, obecnie odsetki te wynosić będą 9,5 %. W tym wypadku nie ma odrębnego uregulowania odsetek maksymalnych, zatem zastosowanie znajdą przepisy kc – odsetki te równe będą dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie, o jakich mowa w przepisach kodeksu cywilnego.
W przypadku odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, stopę procentową ustalać się będzie dwa razy w roku – wedle stopy referencyjnej obowiązującej 1 stycznia oraz 1 lipca danego roku.
Od kiedy nowe zasady dot. odsetek?
Nowe przepisy w stosunku do transakcji innych, niż handlowe weszły w życie od 01.01.2016 r. Do odsetek przypadających do końca 2015 r. stosuje się przepisy dotychczasowe, natomiast za okres późniejszy, przepisy nowe.
Inaczej jest w przypadku odsetek w transakcjach handlowych. Tu istotne jest, kiedy transakcja została zawarta. Dla umów zawartych do końca 2015 r., odsetki naliczane będą wedle starych zasad.
© 2016, Łukasz Gilewicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie za zgodą Autora, z podaniem źródła. Wszelkie informacje zawarte w artykułach nie stanowią porady prawnej, a jedynie pogląd autora. Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Gilewicz nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie. Udzielenie porady prawnej lub wydanie opinii prawnej wymaga zapoznania się z indywidualną sprawą. W celu uzyskania porady prawnej lub opinii prawnej, prosimy o kontakt z Kancelarią.
- Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – nowy obowiązek dla spółek! - 14/10/2019
- Niechciany spadek a ciąża - 03/10/2019
- Spłaciłeś kredyt przed czasem? Należy ci się zwrot kosztów! - 17/09/2019