Dnia 11.09.2019 r., Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał niezwykle ważny wyrok dla wszystkich kredytobiorców. Sprawa ta, z resztą rozstrzygana na tle pytania zadanego przez polski sąd z Lublina, świadczy o tym, jak ważną rolę ochronną pełni orzecznictwo TSUE dla „Zwykłego Kowalskiego”.
Rzecz dotyczyła przedterminowej spłaty zobowiązania kredytowego przez konsumenta oraz uprawnień wynikających z Ustawy o kredycie konsumenckim oraz Dyrektywy 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki.
Zgodnie z powyższymi przepisami, w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. W przypadku spłaty części kredytu przed terminem określonym w umowie, ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Tymczasem, praktyka niektórych polskich banków (w tym tych zaangażowanych w spór przed TSUE), kwestionowała prawo konsumenta do obniżenia kosztów innych, niż odsetki. Tak też, banki odmawiały zwrotu części prowizji pobranych od klientów przy zawieraniu umów.
Pytanie polskiego Sądu dotyczyło ustalenia, czy w sytuacji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu głównym prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku przedterminowej spłaty tego kredytu, przewidziane w art. 16 ust. 1 dyrektywy 2008/48, dotyczy również kosztów, które nie są uzależnione od okresu obowiązywania umowy. W tym względzie podkreśla on, że wprawdzie niektóre sądy polskie na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim udzieliły odpowiedzi przeczącej na to pytanie, jednak inny sąd udzielił odpowiedzi twierdzącej, opierając się na wykładni tej ustawy w świetle art. 16 owej dyrektywy.
Trybunał orzekł ostatecznie, że Artykuł 16 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta.
Zatem, orzeczenie TSUE jest jednoznacznie korzystne dla konsumentów i oznacza, że konsumenci, w przypadku gdy nastąpiła wcześniejsza spłata kredytu, mogą domagać się od banków zwrotu uiszczonych kosztów kredytu nawet w tym zakresie, w jakim koszty te nie są uzależnione od długości trwania umowy kredytowej (np. prowizja pobrana przy zawarciu umowy, czy ubezpieczenie za cały jej okres).
Trzeba jednak zauważyć, że powyższe zasady znajdą zastosowanie jedynie do części kredytów – kredytów konsumenckich (a zatem takich, które zawarte zostały z konsumentem – osobą fizyczną w celach niezwiązanych z jej działalnością gospodarczą lub zawodową, a także takich, których wysokość nie przekracza 255 550 zł. Istotnym jest również, że omawianym przepisom podlegają umowy kredytowe zawarte w czasie obowiązywania obecnej ustawy (od 2012 r.).
Wprawdzie Dyrektywa wyłącza z zakresu jej stosowania umowy o kredyt hipoteczny, to jednak polskie przepisy oraz inna dyrektywa – dot. kredytu hipotecznego – są równie korzystne dla konsumentów.. Ustawa o kredycie hipotecznym zawiera bowiem analogiczne rozwiązanie, pomimo że do kredytów tych nie stosuje się opisanej wyżej dyrektywy, stąd wyrok TSUE nie jest w tym zakresie wiążący, jednak z pewnością stanowić będzie istotny argument w sporach z bankami o zwrot opłat. Pamiętać jednak należy również, iż przepisy dyrektywy hipotecznej obowiązują względem umów zawartych od 21 marca 2016 r. , zaś jej wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nastąpiło dopiero w 2017 r.
Jeśli spłacili Państwo kredyt przed terminem – warto zatem sprawdzić, czy wcześniejsza spłata kredytu powoduje, że należny jest zwrot części kosztów. Oczywiście, zwrot ten podlega przedawnieniu, stąd warto przejrzeć dokumenty jak najszybciej.
Nasza Kancelaria świadczy pomoc prawną w tym zakresie. Zapraszamy do kontaktu.
© 2019, Łukasz Gilewicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie za zgodą Autora, z podaniem źródła. Wszelkie informacje zawarte w artykułach nie stanowią porady prawnej, a jedynie pogląd autora. Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Gilewicz nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie. Udzielenie porady prawnej lub wydanie opinii prawnej wymaga zapoznania się z indywidualną sprawą. W celu uzyskania porady prawnej lub opinii prawnej, prosimy o kontakt z Kancelarią.
- Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – nowy obowiązek dla spółek! - 14/10/2019
- Niechciany spadek a ciąża - 03/10/2019
- Spłaciłeś kredyt przed czasem? Należy ci się zwrot kosztów! - 17/09/2019