Rozwód z orzeczeniem o winie małżonka to jedno z najtrudniejszych postępowań rozwodowych, zarówno emocjonalnie, jak i formalnie. Choć wiele osób rozważa tę drogę, warto zastanowić się, czy jest to naprawdę konieczne i jakie konsekwencje może przynieść. Warto również zrozumieć, w jakich sytuacjach orzeczenie o winie może być korzystne, jakie są trudności związane z postępowaniem dowodowym oraz jakie skutki może ono mieć dla podziału majątku i relacji w rodzinie.
W jakich sytuacjach trzeba żądać orzeczenia o winie, a w jakich można?
Gdy na rozwód zgadzają się obie strony, nie trzeba orzekać o winie. Wówczas możliwy jest rozwód bez orzekania o winie stron. Gdy jednak jedno z małżonków nie zgadza się na rozwód, sąd będzie musiał orzec o tym, kto ponosi winę za rozpad małżeństwa. W takiej sytuacji orzekanie o winie jest konieczne, inaczej nie można rozwiązać małżeństwa. W takiej sytuacji nie masz wyjścia – gdy małżonek nie zgadza się na rozwód, trzeba dowodzić winy.
Jeśli sąd orzeknie o wyłącznej winie tylko jednego z małżonków, ten z małżonków który nie ponosi winy za rozstanie, może żądać od drugiego z małżonków alimentów nawet jeśli nie pozostaje w niedostatku. Orzeczenie o wyłącznej winie jednej ze stron może więc być szczególnie korzystne, jeśli w małżeństwie strona potencjalnie winna rozstania ma znacząco wyższe możliwości zarobkowe, niż strona niewinna.
Orzeczenie o wyłącznej winie jednego małżonka może być żądane w sytuacjach, gdy jeden z małżonków doprowadził do rozkładu pożycia w sposób rażący i zawiniony. Typowymi przykładami mogą być zdrada, przemoc domowa, alkoholizm, czy rażące zaniedbywanie obowiązków rodzinnych.
Sama wina jednej ze stron nie daje dużych korzyści ponad te ambicjonalne, w przypadku gdy możliwość uzyskania alimentów od małżonka winnego jest iluzoryczna.
Warto jednak pamiętać, że sąd ocenia nie tylko konkretne zachowanie, ale także cały okres trwania związku małżeńskiego, co oznacza, że każda sprawa jest inna, a wynik czasem może być nieoczywisty.
Czy orzeczenie o winie wskazuje zawsze tylko jedną stronę?
Nie zawsze. Sąd może orzec, że winę za rozpad małżeństwa ponoszą obie strony. Na przykład, w przypadku zdrady, choć zdradzający małżonek często uznawany jest za winnego, sąd może również wziąć pod uwagę, czy zdrada była wynikiem długotrwałego zaniedbywania przez drugą stronę, co może skutkować podzieleniem winy. W praktyce sąd często uznaje winę obu małżonków, gdy stwierdzi, że ich działania przyczyniły się do rozpadu małżeństwa.
Dlaczego postępowanie dowodowe jest długotrwałe?
Postępowanie dowodowe w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie jest zazwyczaj długotrwałe i skomplikowane. Wymaga ono często przeprowadzenia wielu rozpraw, podczas których przesłuchiwani są świadkowie – zarówno rodzina, jak i przyjaciele czy znajomi małżonków.
Często w procesie uczestniczą osoby blisko związane z obiema stronami, które mimo wstępnej deklaracji wsparcia mogą chcieć zachować lojalność wobec obu małżonków, co może sprawić, że ich zeznania będą niepełne lub niechętne. W wielu przypadkach zeznania są neutralne i mogą się okazać niekorzystne dla obu stron. Co więcej, proces dowodowy może obejmować analizę różnych materiałów dowodowych, takich jak nagrania, zdjęcia czy wiadomości sms, emaile, co dodatkowo wydłuża całą procedurę.
Rozbudowane postępowanie dowodowe wiąże się z kosztami, w tym kosztami pomocy prawnej. Ale także kosztem emocjonalnym, ponieważ ponowne rozdrapywanie zabliźnionych ran jest zwykle trudne dla obu stron postępowania. Może to utrudniać rozpoczęcie nowego rozdziału w życiu.
Czas postępowania wpływa też na kwestie majątkowe. Tak długo, jak sąd nie orzeknie rozwodu, trwa majątek wspólny małżonków, a ich dochody z pracy wchodzą do tego majątku.
W przypadku orzeczenia o winie, ważne jest dobre przygotowanie do postępowania.
Jak orzeczenie o winie może wpłynąć na podział majątku?
Orzeczenie o winie może mieć wpływ na podział majątku. W przypadku, gdy jeden z małżonków żąda ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, sąd może wziąć pod uwagę winę małżonka za rozpad małżeństwa oraz wkład w powstanie majątku wspólnego.
Na przykład, jeśli jeden z małżonków swoim działaniem (np. hazard, alkoholizm) doprowadził do znacznego uszczuplenia majątku wspólnego, może to być argumentem za przyznaniem drugiemu małżonkowi większego udziału. Nie mniej, orzeczenie o winie w postępowaniu rozwodowym nie jest konieczne dla późniejszego uwzględnienia winy przy podziale majątku wspólnego.
Orzeczenie o winie a dobro dzieci
Orzeczenie o winie, mimo że może dawać satysfakcję jednej ze stron, często prowadzi do dalszego zaostrzenia konfliktu między małżonkami, co jest niekorzystne dla dzieci. Dzieci, które muszą funkcjonować między skonfliktowanymi rodzicami, mogą odczuwać stres, lęk i niepewność, co negatywnie wpływa na ich rozwój emocjonalny. W przypadku, gdy rozwód przebiega bez orzekania o winie, istnieje większa szansa na to, że relacje między rodzicami szybciej wrócą do normy, co sprzyja stabilizacji sytuacji rodzinnej i zapewnieniu dzieciom poczucia bezpieczeństwa. Gdy małżonkowie mają dzieci, przy rozstaniu warto mieć na uwadze to, że będą oni mieli ze sobą styczność przynajmniej do osiągnięcia przez dzieci pełnoletności. Warto rozważyć, czy sytuacja ciągnącego się długo postępowania sądowego nie utrudni relacji stron z dziećmi.
Podsumowanie
Decyzja o dążeniu do orzeczenia o winie powinna być podejmowana z rozwagą, po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw oraz konsultacji z prawnikiem, który pomoże ocenić, czy jest to najlepsza droga w danej sytuacji. Choć orzeczenie o winie może przynieść pewne korzyści, takie jak możliwość ubiegania się o alimenty czy nierówny podział majątku, to koszty emocjonalne, czasowe oraz potencjalne skutki dla dzieci mogą przewyższyć te korzyści. W wielu przypadkach szybsze i mniej konfliktowe jest przeprowadzenie rozwodu bez orzekania o winie, co pozwala stronom na szybsze zamknięcie tego rozdziału życia i uniknięcie dodatkowych napięć.
Dziękuję, że przeczytałeś ten artykuł. Jeśli uznałeś go za przydatny, polub naszą stronę na fb. W ten sposób więcej przydatnych informacji będziesz miał pod ręką, a innym pomożesz dotrzeć do naszych treści. Dzięki 😊
© 2024, Adam Zieliński. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie za zgodą Autora, z podaniem źródła. Wszelkie informacje zawarte w artykułach nie stanowią porady prawnej, a jedynie pogląd autora. Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Gilewicz nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie. Udzielenie porady prawnej lub wydanie opinii prawnej wymaga zapoznania się z indywidualną sprawą. W celu uzyskania porady prawnej lub opinii prawnej, prosimy o kontakt z Kancelarią.