Stare prawo spadkowe – duże kłopoty…
Dotychczasowe przepisy spadkowe były bardzo niebezpieczne dla spadkobierców osób, które pozostawiły po sobie więcej długów, niż majątku. W przypadku dziedziczenia, spadkobierca, co do zasady ponosił odpowiedzialność za długi spadkodawcy całym swym majątkiem, bez jakichkolwiek ograniczeń. Żeby uniknąć dziedziczenia długów, konieczne było złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku (wówczas w ogóle nie dziedziczy się po zmarłym), lub o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli z ograniczeniem odpowiedzialności do wartości mienia, jakie pozostało po zmarłym. Cały problem polegał na tym, że na złożenie oświadczenia było zaledwie 6 miesięcy od śmierci spadkodawcy lub dowiedzenia się o dziedziczeniu. Stąd, wiele osób, ze zwykłej nieświadomości stało się spadkobiercami olbrzymich długów.
Nowe przepisy – korzystne dla spadkobierców
Nowe przepisy, które weszły w życie 18.10.2015 r. zmieniają powyższe reguły. Od tej pory, zasadą będzie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – w ten sposób następować będzie dziedziczenie w przypadku niezłożenia żadnego oświadczenia co do spadku przez spadkobiercę. Oznacza to, że spadkobiercy, co do zasady nie będą już odpowiadać za długi spadkowe całym swym majątkiem, ale jedynie do wysokości mienia pozostawionego przez spadkodawcę. Nowe przepisy stosuje się do spadków po osobach zmarłych nie wcześniej, niż 18.10.2015 r.
W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku (czyli aktywów wchodzących do spadku).
Co istotne, spadkobierca dziedziczący z dobrodziejstwem inwentarza odpowiada również wszystkimi elementami swojego majątku, ale do określonej wysokości. Oznacza to, że wierzyciel może zaspokoić się także z przedmiotów, które znajdowały się w majątku spadkobiercy przed śmiercią spadkodawcy. Ograniczenie odpowiedzialności dotyczy jedynie wartości mienia pozostawionego przez spadkodawcę.
Jak skorzystać z nowych możliwości?
Aby skorzystać z możliwości ograniczenia odpowiedzialności, spadkobierca powinien koniecznie sporządzić spis inwentarza. To na spadkobiercy bowiem ciąży obowiązek udowodnienia, jakie i ile warte mienie pozostawił po sobie spadkodawca, ponieważ to w interesie spadkobiercy jest ograniczenie odpowiedzialności.
Nowe przepisy wprowadzają możliwość łatwego sporządzenia spisu inwentarza (a więc spisu wszystkich przedmiotów majątkowych pozostałych po spadkodawcy), na formularzu. Wykaz inwentarza złożyć należy w sądzie lub u notariusza.
W wykazie inwentarza z należytą starannością ujawnia się przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku. W razie ujawnienia po złożeniu wykazu inwentarza przedmiotów należących do spadku, przedmiotów zapisów windykacyjnych lub długów spadkowych pominiętych w wykazie inwentarza składający wykaz uzupełnia go. Do uzupełnienia wykazu stosuje się przepisy dotyczące składania wykazu inwentarza.
Alternatywnie, spisu inwentarza dokonać może komornik sądowy.
Po złożeniu wykazu, spadkobierca zobowiązany jest spłacać długi spadkowe, zgodnie ze spisem.
Korzyści, ale trzeba uważać…
Nowe przepisy są z pewnością korzystne dla spadkobierców, oddalają groźbę nieograniczonego dziedziczenia długów. Pamiętać jednak należy, że nie eliminują całkowicie groźby odpowiedzialności za długi spadkowe. Każdy potencjalny spadkobierca winien zatem starannie przeanalizować, czy warto spadek przyjąć, czy też stanowi to zbyt duże zagrożenie dla dotychczasowego majątku spadkodawcy. Warto też pamiętać, że nowe przepisy wymagają od spadkobiercy pewnej aktywności dla zabezpieczenia swoich interesów.
© 2015, Łukasz Gilewicz. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie za zgodą Autora, z podaniem źródła. Wszelkie informacje zawarte w artykułach nie stanowią porady prawnej, a jedynie pogląd autora. Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Gilewicz nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie. Udzielenie porady prawnej lub wydanie opinii prawnej wymaga zapoznania się z indywidualną sprawą. W celu uzyskania porady prawnej lub opinii prawnej, prosimy o kontakt z Kancelarią.
- Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – nowy obowiązek dla spółek! - 14/10/2019
- Niechciany spadek a ciąża - 03/10/2019
- Spłaciłeś kredyt przed czasem? Należy ci się zwrot kosztów! - 17/09/2019