„Ja nie chce iść do więzienia !”. To zdanie najczęściej słyszę od klientów, którzy przychodzą do kancelarii po pomoc w sprawach karnych. Często zdarza się, że strach przez odbyciem kary pozbawienia wolności związany jest z otrzymaniem przez skazanego, których uchylał się od „prac społecznych” zawiadomienia o wyznaczeniu posiedzenia w przedmiocie zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności. Czy przywrócenie „odróbek” jest możliwe ?

Czym jest kara ograniczenia wolności ?

Zastępcza kara pozbawienia wolności grozi skazanemu, który uchyla się od wykonania orzeczonej przez Sąd kary ograniczenia wolności lub grzywny. W tym artykule skupimy się jednak na zagadnieniu uchylania się od wykonania „odróbek”, czyli prac społecznych.

Zgodnie z art. 34 § 1a k.k. kara ograniczenia wolności polega na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne lub potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd. Nieodpłatna kontrolowana praca na cele społeczne jest wykonywana przez skazanego w wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym.

Kto kieruje i sprawuje kontrolę nad „odróbkami” ?

Czynności związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kary ograniczenia wolności oraz obowiązków nałożonych na skazanego odbywającego tę karę wykonuje sądowy kurator zawodowy, który w terminie 7 dni od otrzymania orzeczenia wraz aktami sprawy wzywa skazanego do stawiennictwa w celu skierowania do wykonania kary oraz poucza go o prawach i obowiązkach a także konsekwencjach wynikających z uchylania się od odbywania kary.

Jednocześnie, to kurator jest podmiotem uprawnionym do wystąpienia z wnioskiem o zarządzenie kary zastępczej, w sytuacji:

1. niestawiennictwa skazanego na wezwanie kuratora zawodowego;
2. oświadczenia skazanego, iż nie wyraża zgody na podjęcie pracy;
3. niepodjęcia pracy w wyznaczonym terminie;
4. uchylania się w inny sposób od odbywania kary ograniczenia wolności lub wykonania ciążących na nim obowiązków

Wówczas na skutek wniosku kuratora zawodowego, sąd wyznacza posiedzenie w przedmiocie zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności

Jak uniknąć wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności ?

Po pierwszej, w doktrynie i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że „uchylanie się” od wykonania kary musi mieć charakter świadomy i celowy, a także być efektem negatywnego nastawienia skazanego do nałożonych na niego obowiązków. W zakresie tego pojęcia nie mieszczą się natomiast sytuacje, gdy niewykonanie kary nie jest zawinione przez skazanego. Może się tak stać w sytuacji gdy np.:

• absencja skazanego w miejscu odbywania kary ograniczenia wolności spowodowana była chorobą bądź pobytem w szpitalu;
• przesyłka zawierająca wezwanie kuratora do stawiennictwa nie została doręczona w sposób prawidłowy do skazanego

Przyczyny działań i zaniechań skazanego w odniesieniu do wszelkich podstaw zarządzenia kary zastępczej powinny być każdorazowo zbadane przez sąd, a przynajmniej należy podjąć próbę ich poznania.

Inaczej przedstawia się sytuacja gdy sąd dojdzie do przekonania, iż skazany w sposób świadomy uchylał się od wykonania kary. Wówczas należy się spodziewać iż zostanie wydane zarządzenie o wykonaniu zastępczej kary pozbawienia wolności. Po zapadnięciu takiego rozstrzygnięcia należy działać niezwykle szybko. Z pomocą przychodzi jednak art. 65a KKW:

„Sąd może w każdym czasie wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wypadku, gdy skazany oświadczy na piśmie, że podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym; wstrzymanie następuje do czasu wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności”.

Warunkiem formalnym wydania przez sąd postanowienia w tym przedmiocie jest złożenie przez skazanego oświadczenia na piśmie, że podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i rygory z nią związane. Należy pamiętać, iż uwzględnienie oświadczania skazanego ma charakter fakultatywny, nie zaś obligatoryjny. Tym samym Sąd rozpoznający sprawę może ale nie musi wstrzymać wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. Nie bez znaczenia pozostaje zatem ocena właściwości i warunków osobistych skazanego, która może mieć istotny wpływ na prognozowanie, na ile realne jest podjęcie przez skazanego wykonania prac społecznych.

Co jeśli nie uda się przywrócić „odróbek” ?

W przypadku gdy Sąd nie uwzględni wniosku o wstrzymanie zastępczej kary pozbawienia wolności, zawsze istnieje możliwość ubiegania się przez skazanego o zezwolenie na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Po więcej informacji na temat dozoru elektronicznego zapraszamy na naszą stronę edozor.pl.

Pamiętaj, warto skorzystać z usług i wsparcia profesjonalnego prawnika celu ochrony Twoich interesów nie tylko na etapie postępowania wykonawczego, ale przede wszystkim zanim sprawą zajmie się policja bądź prokuratura.

© 2023 – 2024, Adam Zieliński. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie za zgodą Autora, z podaniem źródła. Wszelkie informacje zawarte w artykułach nie stanowią porady prawnej, a jedynie pogląd autora. Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Gilewicz nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie. Udzielenie porady prawnej lub wydanie opinii prawnej wymaga zapoznania się z indywidualną sprawą. W celu uzyskania porady prawnej lub opinii prawnej, prosimy o kontakt z Kancelarią.