Ostatnio podczas spotkania ze znajomymi, dyskusja nagle skręciła w nieoczekiwanym kierunku. Rozmowy o filmach i książkach ustąpiły miejsca gorącemu tematowi – legalizacji narkotyków. Jeden z przyjaciół, z przekonaniem, które zdawało się niewzruszone, stwierdził, że posiadanie narkotyków na własny użytek w Polsce nie jest przestępstwem. „To tylko trochę trawy, nic takiego,” powiedział z uśmiechem. Wszyscy wydawali się zgadzać, uznając to za niegroźne faux pas w świetle prawa.
Jako prawnik specjalizujący się w prawie karnym, czułem, że nie mogę pozwolić, aby ten mit pozostał niewyjaśniony. Jakie było zdziwienie moich przyjaciół, gdy zacząłem tłumaczyć, że w każdym przypadku, posiadanie narkotyków (nawet tzw. miękkich) jest przestępstwem.
Bezwzględny zakaz posiadania narkotyków
W Polsce, zgodnie z obowiązującym prawem, posiadanie narkotyków na własny użytek jest nielegalne. Pomimo debat społecznych i politycznych w kwestii restrykcji dotyczących narkotyków, przepisy prawne nadal stanowią, że posiadanie substancji odurzających, niezależnie od ilości czy celu ich posiadania, jest karalne.
Niemniej w określonych sytuacjach organy ścigania i sądy mogą umorzyć prowadzone postępowanie karne (a więc zakończyć je bez formalnego skazania). Warunkiem jednak będzie łączne spełnienie trzech przesłanek:
- Nieznaczna ilość substancji odurzających lub psychotropowych
Przepisy nie określają jednoznacznie, co dokładnie oznacza „nieznaczna ilość”. O tym czy jest to ilość „znaczna” czy też „nieznaczna” decydują tak masa wagowa, ale także rodzaj narkotyku lub substancji. W orzecznictwie sądów nie istnieje konsensus w tym zakresie. Powszechnie przyjmuje się, że jest to ilość wystarczająca do przygotowania jednej, ewentualnie dwóch porcji narkotyku. W orzecznictwie jako nieznaczną ilość posiadania narkotyków wskazuje się nawet do 10 g marihuany.
- Posiadanie na własny użytek
Umorzenie postępowania karnego będzie możliwe tylko w przypadku, gdy posiadana substancja służyła wyłącznie potrzebom posiadacza. Nie będzie to możliwe, jeśli osoba taka miała zamiar dzielić się narkotykami z inną osobą (choćby w ramach kontaktów towarzyskich).
- Ocenia stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz okoliczności jego popełnienia
Kolejnym istotnym elementem decydującym o ewentualnym umorzeniu postępowania jest wykazanie, że wymierzenie kary byłoby nieuzasadnione ze względu na okoliczności popełnienia czynu lub niski stopień społecznej szkodliwości, zwłaszcza jeśli nie ma zagrożenia dla osób trzecich. W tym zakresie, niska społeczna szkodliwość może wystąpić, gdy osoba posiada niewielkie ilości narkotyków, nie stanowiąc zagrożenia dla osób trzecich, zwłaszcza w przypadku ich posiadania dla własnych potrzeb. Dlatego istotne jest, aby w tej kwestii przejawiać inicjatywę dowodową, zwłaszcza w kontekście wykazywania braku zagrożenia dla społeczności w sytuacjach posiadania niewielkich ilości narkotyków na własny użytek. Wykazanie tego może istotnie wpłynąć na decyzję organów prowadzących postępowanie, umożliwiając umorzenie sprawy.
Posiadanie narkotyków niekoniecznie musi oznaczać koniec wolności. Jednakże sprawy związane z posiadaniem narkotyków mogą wiązać się z długotrwałymi i negatywnymi konsekwencjami prawnokarnymi. Dlatego warto skorzystać z usług i pomocy prawnika specjalizującego się w sprawach o posiadanie narkotyków i innych substancji odurzających lub psychotropowych.
© 2024, Adam Zieliński. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie za zgodą Autora, z podaniem źródła. Wszelkie informacje zawarte w artykułach nie stanowią porady prawnej, a jedynie pogląd autora. Kancelaria Radcy Prawnego Łukasz Gilewicz nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie. Udzielenie porady prawnej lub wydanie opinii prawnej wymaga zapoznania się z indywidualną sprawą. W celu uzyskania porady prawnej lub opinii prawnej, prosimy o kontakt z Kancelarią.